E-kartoteka
Relacje sąsiedzkie bywają różne – niektóre układają się wzorowo, inne natomiast potrafią skutecznie utrudnić codzienne funkcjonowanie. Uciążliwy sąsiad w bloku, który hałasuje, zakłóca porządek publiczny albo przeszkadza innym swoim zachowaniem, to problem, z którym mierzy się wielu właścicieli lokali. Co można zrobić, gdy jego zachowanie przekracza granice zdrowego rozsądku i zaczyna wpływać na nasz komfort życia?
Kim jest uciążliwy sąsiad? – Definicja i przykłady zachowań
Uciążliwy sąsiad to osoba, której zachowanie wykracza poza przyjęte normy społeczne i negatywnie wpływa na komfort życia innych mieszkańców bloku. Przykłady takich uciążliwych zachowań to m. in. głośne imprezy do późnych godzin nocnych, zakłócanie ciszy nocnej, generowanie hałasu w częściach wspólnych, rozprzestrzenianie nieprzyjemnych zapachów czy też niewłaściwe korzystanie z nieruchomości, które utrudnia codzienne funkcjonowanie sąsiadów. Polskie prawo, a zwłaszcza kodeks cywilny, jasno określa, że właściciel nieruchomości powinien powstrzymywać się od działań, które zakłócają korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę. Oznacza to, że każdy z nas ma prawo do spokojnego korzystania ze swojego mieszkania, a uciążliwi sąsiedzi nie mogą naruszać tej zasady, nawet jeśli ich zachowanie wydaje się im „normalne”. Warto pamiętać, że granica „przeciętnej miary” jest wyznaczana przez lokalne zwyczaje i ogólnie przyjęte normy społeczne, a nie subiektywne odczucia jednej ze stron.
Gdy sąsiad zakłóca porządek – działaj!
Jeśli lokator wykracza przeciwko porządkowi domowemu, a jego działania stają się uporczywe – np. regularnie hałasuje, puszcza głośną muzykę, dewastuje części wspólne czy ignoruje zasady współżycia społecznego – pierwszym krokiem powinien być kontakt ze wspólnotą mieszkaniową.
Choć wspólnota nie ma osobowości prawnej i nie może działać przed sądem, jej przedstawiciele mogą wystosować formalne upomnienie, a nawet pomóc zorganizować interwencję lub dokumentację na potrzeby dalszych działań. Ostatecznie jednak to właściciel lokalu lub najemca musi samodzielnie zgłosić sprawę odpowiednim służbom.
Uciążliwy sąsiad, kiedy wzywać służby? Co mówi prawo?
W sytuacjach, gdy uciążliwy sąsiad w bloku zakłóca spokój w sposób ciągły – nie tylko w nocy, ale też w dzień – możesz powołać się na Kodeks wykroczeń. Oto kilka przepisów, które mają zastosowanie w takich przypadkach:
- Art. 51 – zakłócanie spokoju lub porządku publicznego. Może to dotyczyć m. in. hałasowania, wybryków w klatce schodowej, głośnych imprez czy wywoływania zgorszenia. Sprawca podlega karze aresztu, ograniczenia wolności lub grzywnie (nawet do 5000 zł).
- Art. 145 – zaśmiecanie miejsc publicznych, np. wyrzucanie śmieci na korytarz czy teren wokół budynku. Tu grzywna wynosi min. 500 zł.
- Art. 75 – nieostrożne obchodzenie się z przedmiotami, np. wyrzucanie przez balkon ciężkich rzeczy, cieczy lub niedopałków. Kara: nagana lub grzywna do 500 zł.
- Art. 107 – złośliwe niepokojenie innych lokatorów. Odnosi się do sytuacji powtarzających się mimo upomnień. Kara: ograniczenie wolności, grzywna do 1500 zł lub nagana.
- Art. 77 i 108 – niewłaściwe zachowanie ze zwierzętami domowymi, np. wypuszczanie psa bez smyczy, co może stwarzać zagrożenie dla mienia lub zdrowia. Grozi grzywna do 1000 zł lub ograniczenie wolności.
Grillowanie na balkonie i przepisy przeciwpożarowe
Choć wydaje się to błahostką, grill na balkonie może naruszać przepisy o ochronie przeciwpożarowej. § 4 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, mówi wyraźnie – używanie otwartego ognia w sposób zagrażający budynkowi jest zabronione. Dotyczy to również palenia papierosów i używania ognia w sposób, który może naruszać społeczno-gospodarcze przeznaczenie nieruchomości.
Kodeks cywilny i zakaz immisji
Ważnym aktem prawnym chroniącym mieszkańców przed uciążliwym zachowaniem sąsiadów jest kodeks cywilny, a konkretnie artykuł 144. Zgodnie z jego brzmieniem właściciel nieruchomości powinien powstrzymywać się od działań, które wpływają na inne nieruchomości sąsiednie ponad przeciętną miarę. Co istotne – chodzi tu zarówno o hałas, jak i zapachy, drgania czy światło. Uciążliwe działania sąsiadów, które czynią korzystanie z własnego mieszkania nie do zniesienia, mogą być podstawą roszczeń cywilnych.
Uciążliwy sąsiad a eksmisja – kiedy jest możliwa?
Jeśli uciążliwy sąsiad z góry uporczywie narusza zasady współżycia, a jego zachowanie staje się nie do zniesienia, istnieje możliwość wszczęcia procedury eksmisyjnej. Zgodnie z Ustawą o własności lokali, art. 16 mówi wprost – w skrajnych przypadkach wspólnota mieszkaniowa może wystąpić do sądu o przymusową sprzedaż lokalu, który staje się źródłem ciągłych konfliktów.
Również Ustawa o ochronie praw lokatorów (art. 13) przewiduje możliwość sądowego rozwiązania stosunku prawnego uprawniającego danego lokatora do korzystania z mieszkania – jeśli jego zachowanie przeszkadza innym, zakłóca spokój lub prowadzi do naruszenia stosunków miejscowych.
Nie jesteś bezbronny – działaj!
Choć wiele osób obawia się konfliktów, warto pamiętać, że prawo stoi po stronie tych, którzy chcą spokoju i normalnego korzystania z własnego lokalu. Jeśli uciążliwy sąsiad w bloku uporczywie narusza Twoje prawo do odpoczynku, ogranicza Twoją wolność, zakłóca ciszę nocną lub używa lokalu w sposób rażąco niewłaściwy – nie czekaj, aż sytuacja się pogorszy.
W pierwszej kolejności: rozmawiaj, dokumentuj, kontaktuj się ze strażą miejską lub policją. Jeśli to nie przynosi efektu – sięgnij po przepisy prawa. Nie jesteś sam – sąsiedzki spokój to Twoje prawo.