W skład określonej nieruchomości wchodzi ogół właścicieli, którzy razem tworzą prawnie uregulowaną wspólnotę mieszkaniową. Odnoszą się oni do bieżących spraw związanych z utrzymaniem lokalu w uchwałach. Mogą jednak uregulować zasady, którymi kieruje się zgromadzenie za pomocą dokumentu, jakim jest statut wspólnoty mieszkaniowej. Zawiera on zbiór reguł, które określają funkcjonowanie domowników oraz zarządzanie nieruchomością. W przypadku dużych grup do jego ustanowienia potrzebna jest zgoda większości członków, małych — wszystkich. Warto zaznaczyć, że tego rodzaju dokument rzadko występuje w niewielkich ugrupowaniach.
Uchwalanie statutu nie jest wymagane w świetle polskiego prawa, zarówno w przypadku większych, jak i mniejszych grup mieszkańców. Tym samym zawartość tego dokumentu nie jest konkretnie określona; należy w nim zawrzeć zasady prowadzenia nieruchomości, wobec których ustawa o własności lokali będzie nadrzędna. Co ważne, postanowienia statutu można w każdej chwili zmienić, ponieważ ma ona taką samą moc jak wszystkie podejmowane po nim uchwały.
Co jest zawarte w statucie wspólnoty mieszkaniowej?
Dzięki niemu domownicy wiedzą, w jaki sposób funkcjonować tak, by jak najlepiej zadbać o daną nieruchomość oraz współpracować z sąsiadami. Tym, co można znaleźć w tego rodzaju dokumencie, są:
- prawa i obowiązki właścicieli nieruchomości,
- postanowienie związane z zarządzaniem budynkiem,
- zasady funkcjonowania walnych spotkań zgromadzenia,
- sposoby podejmowania uchwał,
- podsumowanie tego, kto znajduje się w zgromadzeniu i kto mu przewodniczy,
- wykaz tego, co przynależy do lokalu i nieruchomości wspólnej,
- wykaz tego, co składa się na koszty wspólnej przestrzeni,
- inne zapisy ważne z punktu widzenia domowników.
Ważne, żeby każdy punkt statutu został opisany w sposób prosty, poprawny i zrozumiały tak, by każdy mieszkaniec budynku był w stanie zrozumieć jego treść. Dzięki temu możliwa jest efektywna komunikacja między członkami i sprawne załatwianie spraw bieżących w obrębie budynku takich jak opłaty za media, wywóz śmieci i wiele innych.